Saigòn, ngày 10 tháng 8 năm 2002

Má kính thương,

Hôm nay trời mưa suốt, con không đi đâu được để có chuyện chờ cuối ngày viết cho má như thường lệ, nhưng thay vào đó con sẽ cho má biết con nghĩ gì sau hơn hai tuần trên đất nước Việt Nam của má. Hai tuần lễ không nhiều để con biết rõ hơn quê mẹ, nhưng cũng đủ để con thấu đáo hơn nổi niềm hoài vọng của má về một nơi mà má thường gọi là đất tổ quê hương.

Má còn nhớ hè năm 1995, lần đầu tiên má dẫn anh em con về đây không ? Lúc đó con chỉ vừa lên chín, trí nhớ non nớt của con không hiểu tại sao má lại rưng rưng nước mắt khi mẹ con mình vừa đặt chân xuống phi trường Tân Sơn Nhất; má cười trước những cánh tay đón chào của bà con và xúc động ôm con vào lòng má nói nhỏ vào tai con, nói mà hình như không cần cho con biết má muốn nói gì :

- Mười hai năm rồi, …mười hai năm rồi…

Thời gian một tháng nghỉ hè nơi quê cũ má như biến đổi thành một người khác. Con thấy má tươi vui rực rỡ hơn bao giờ, từ nhà từng người bà con nội, ngoại đến nhà của thân hửu láng giềng, đâu đâu má cũng líu lo như một cánh chim lạc đàn tìm về tổ cũ. Má rạng ngời hơn bao giờ hết trong buổi tiệc do các bạn đồng nghiệp xưa của má khoản đãi. Má xúc động nghẹn ngào khi tìm được người thầy thương kính của thời Tiểu học. Con đã thấy biển Nha Trang với hàng dừa nghiêng bóng như trong bài nhạc mà má vẫn thường hát, thấy ruộng lúa Long An, Gò Công óng vàng đụn lúa, vườn trái cây Lái Thiêu - Bình Dưong nặng trỉu măng cục, chôm chôm mà má vẫn thường nhắc. Má đã dẫn con viếng các viện bảo tàng để nhìn tận mắt những vết tích cổ ngàn đời của một đất nước mà qua bao nhiêu cơn dâu biển vẫn còn đứng vững để những đưá con xa, gần luôn còn dịp tìm gặp lại nhau.

Những cái nghe, thấy được ngày đó đến với đứa trẻ chưa đầy mười tuổi cũng vội vã đi nhanh để con cơ hồ không còn nhớ gì hết sau khi trở lại Y’, trở lại nơi ba má đã gặp nhau và cho anh em con chào đời bằng yêu thương của mối tình Y’-Việt. Con trở lại Y’ như con sông bé nhỏ trở lại nguồn và con không biết rằng bên cạnh dòng sông nhỏ đó có một con sông cái đang bứt nguồn trôi ra biển với nổi đau chia lìa.

Má nhớ ngày ba ra đón má con mình ở phi trường không? Má ngạc nhiên khi thấy ba gầy sút trông thấy rõ. Ba âu yếm cười bảo mấy kilo sụt cân đó theo má con mình đi VN chưa trở lại kịp. Má xúc cảm nhìn ba không nói, nhưng bây giờ thì con hiểu trong cái nhìn ngày đó có ẩn chứa một lời hứa má sẽ không để ba có một mùa hè đơn chiếc như 30 ngày vừa qua. Có lẻ vì thế năm nay má đã không theo ngoại cùng về vui lễ cưới của cậu. Má cho con theo ngoại và má hẹn với mọi người sẽ dẫn anh con về hội ngộ vào mùa hè năm tới, dĩ nhiên lúc đó con phải ở nhà cho ba có người hủ hỉ phải không má?

Lần viếng quê mẹ kỳ nầy con đã lớn hơn xưa nên con ý thức được nhiều điều mà ngày xưa con không thấy. Lần đầu tiên xa gia đình, con nghe được nổi nhớ nhà, nhớ ba má và anh hai, ông anh mà lúc nào với con cũng như nước với lửa. Ngoại cũng chăm sóc, thưong yêu con nhưng con nghe thiếu làm sao tiếng nói, nụ cười, bàn tay của má. Các cậu dì cũng cưng chiều con hết mực nhưng con thấy nhớ những ân cần, dịu dàng của ba trong trong những chiều gia đình mình quây quần bên bàn ăn ấm cúng. Con thèm được nghe tiếng cải vả của anh con trong những lần tụi con trâu trắng, trâu đen với nhau.

Con cũng được ngoại dẫn đi đây, đi đó để thấy lại những nơi mà má đã dẫn con đi hồi 7 năm về trước, gặp lại những người thân cũ của má ngày xưa. Con vui đùa thật sự và thích thú với những gì đang hưởng. Con nghe yêu thương ngôi nhà cũ của má ngày xưa, nghe thiết tha mái trường xinh xắn trong thời ấu thơ của má, con ghiền ngắm những cánh đồng lúa bao la, những con sông Dồng Nai, Cửu Long xanh mát không thấy đâu là bờ bến.

Chưa hết đâu, con đang tập quen với những món ăn tuyệt vời của quê mẹ đây má ơi. Dù má đã cho con ăn nhiều nào canh chua, thịt kho, dưa giá cũng như những món ăn thuần túy VN khác, nhưng ở Y’ làm gì có cá lóc, cá trê, làm gì có ngó sen, nấm tràm để má có thể nấu đúng mùi vị như nơi nầy. Con mê mẩn vị ngọt của ly nước dừa thanh mát, mê hương quả mít, quả sầu riêng, và còn nhiều, nhiều thứ nữa mà cho dù con có ở lại nơi đây đến vài ba năm nữa, con cũng không chắc mình sẽ nhớ được hết.

Con ngẩn ngơ khi tiếng chuông chùa cạnh nhà bà cô Tám ngân nga trong những chiều tắt nắng, và con chợt hiểu vì sao tại Torino má thường thở dài khi nghe tiếng chuông giáo đường gần nhà chúng ta cũng từng hồi ngân vọng như thế. Có phải những lúc đó một khoảnh khắc mông lung xui tâm hồn má nhớ lại bao ngày tháng cũ nơi xưa không hả má?

Và yêu dấu hơn hết là tình người nơi đây, một thứ tình nồng nàn trong cách đối xử không phân biệt lạ quen khác hẳn với những tỵ hềm, nghi kỵ của thế giới phương tây chúng ta đang ở. Con ngạc nhiên làm sao khi thấy bác xích lô vừa đạp xe, vừa chuyện vãn “bác, cháu “ thân mật như họ hàng thật sự với con, con thích thú vô cùng khi một chị bán hàng sau khi “tiền trao, cháo múc “ với con (con đang bắt chước cách nói của má đây) đã vui vẽ hỏi: ”Em ở nước ngoài mới “dìa “ đó hả? Thấy nơi đây vui hông em?”. Những cung cách tự nhiên, chân thật đó làm sao chúng ta thấy được ở “bên Tây “ phải không má? Và con chắc sẽ nhớ hoài anh Dũng, chị Thoa con dì Mỹ, chị Na cháu dì Xuân, những người bạn mới kết tình nhưng thân thương nhau như đã từ lâu lắm.

Con cám ơn má đã kiên nhẩn dạy con hiểu và nói tiếng quê hương bên ngoại, và con cũng hối hận đã biếng lười không chịu làm cô học trò giỏi của má để có thể đọc Kim Vân Kiều hay ngân nga Chinh Phụ ngâm, Lục vân Tiên như má. Nhưng má tin đi, sau chuyến đi nầy, khi trở lại Y’ con sẽ siêng năng học hơn ngôn ngữ Việt, không những để má hài lòng mà để con còn thực sự hảnh diện nghe mình là con của má, của một người Việt đúng nghĩa cho dù phải trải qua bao thăng trầm trôi nổi phương xa . Con yêu tiếng Y’ với tình thương của ba bao nhiêu thì con sẽ yêu tiếng Việt bằng tin yêu của má bấy nhiêu.
Dêm nay trăng chưa tròn để con thấy có phải trăng ở VN sáng dịu dàng hơn ở Torino như má vẫn thường nhận xét hay không, nhưng con sẽ bắt chước má mà ví von rằng nửa vầng trăng khuyết nơi đây như nửa trái tim quê mẹ, con sẽ đem về cho má cuối tháng nầy khi con trở lại quê cha.

Thư dài rồi, con ngừng đây nghen má, còn đôi ba ngày nữa đến ngày cưới của cậu, con sẽ kể má nghe nhiều hơn trong những thư sau. Con kính lời thăm ba và anh hai con, hôn và chúc ba má ngủ ngon đêm nay, nhớ chiêm bao thấy con nghen má. Thương.

Con của ba má
ELISA