Hoài loay hoay sắp xếp các thùng giấy carton vào xó góc của nhà kho, bạn bè chàng chung quanh đă xong việc và thay quần áo, bấm thẻ ra về gần hết. Trước khi ra cửa họ ồn ào chúc tụng nhau “Buona festa, buon Natale“ (chúc mừng ngày lể, chúc mừng Giáng Sinh ). Bao nhiêu mệt mỏi trong ngày hầu như tan biến trên gương mặt họ, mắt long lanh vui, miệng cười hớn hở, họ đang hân hoan chờ phút vui vẻ xum họp trong đêm thánh, đêm Chúa ra đời. Hoài vừa làm việc, vừa mong thời gian kéo dài hơn ra để bè bạn đồng nghiệp khoan về hết hẳn, nhưng kim đồng hồ ngày thuờng luôn biếng lười ḅ lê chậm chạp vậy mà hôm nay sao bỗng vù vụt chạy như xe lửa tốc hành, thoát chốc chỉ c̣n Arvin, một anh bạn người A Rập và chàng là hai người cuối cùng c̣n ở lại.
Mang túi xách cá nhân lên vai, Arvin bước chậm về phía Hoài, dừng lại trước mặt bạn, hỏi :
Chiều nay anh làm ǵ? Có chương tŕnh ǵ đặc biệt không?
Hoài ném mảnh khăn giấy vừa lau khô tay xong vào sọt rác, uể oải :
Th́ cũng như năm ngoái, nằm nhà coi TV chứ có ai ở đây đâu mà lể với lạc.
Đến ăn chung với bọn ḿnh tối nay đi.
Hoài ngó bạn, ngần ngừ giây lát rồi lắc đầu :
Cám ơn anh, nhưng tôi cũng có rất nhiều việc để làm, hẹn khi khác vậy.
Arvin xiết tay Hoài, chào từ giả, chúc lời chúc cuối năm như mọi người rồi quay lưng ra về. Hoài nh́n theo dáng chàng A Rập, tự nghỉ thầm nếu hắn nói được tiếng Việt th́ đở khổ cho chàng biết bao nhiêu, và thật ra chàng đă dối bạn khi bảo rằng chàng có nhiều việc phải làm để từ chối lời mời của Arvin dù rất muốn có một nơi tụ họp để quên sự cô đơn buốt giá trong đêm Giáng sinh nơi xứ người. Chàng nhớ lại năm ngoái, Arvin cũng đă mời chàng như hôm nay và chàng đă hăng hái nhận lời. Nhưng khi về đến nơi trú ngụ của bạn, chàng mới bật ngửa trước t́nh huống không ngờ trước. Đó là một căn hộ nhỏ hẹp trong một chung cư củ kỹ , tồi tàn ở ven thành phố Torino. Leo năm tầng lầu v́ chung cư không có thang máy, chưa kịp thở lấy hơi th́ đă bị ngập ch́m giữa một đám hơn chục người da màu đang líu lo cười nói ṭan những ngôn ngử mà Hoài chẳng hiểu được một lời. Không là giáo dân đạo chúa nhưng họ cũng tụ họp ăn uống vui đùa như ai. Những người đồng chủng của Arvin và cũng là những người đồng cảnh với Hoài tất cả là những cánh thiên di lạc loài, quần tụ bên nhau để t́m hơi ấm giữa đêm đông lúc người nơi đây hân hoan chờ giờ Chúa giáng sinh. Mỗi người mỗi cảnh, cơ hồ chẳng ai giống ai, có chăng điểm chung cùng là mục đích mưu sinh t́m sự sống giữa một châu Au hoa lệ, một châu Au mà họ lúc c̣n ở quê nhà chỉ nghe thấy qua phim ảnh, báo chí với các tài tử xinh đẹp, phố thị huy hoàng, triệu phú có thể trở thành qua một canh bạc, một ván bài, một chuyến áp phe….Nhung đến đây rồi họ mới biết câu vàng đá, đến đây rồi họ mới biết cuộc sống ở đâu cũng cần một chút t́nh, t́nh người, t́nh đồng loại, đồng hương, đồng bào…mà những thứ t́nh đó với chàng trong xă hội phương tây quư hiếm hơn vàng. Muốn đừng nhớ phải cắm đầu làm việc, làm như trâu, cắm cúi từ sáng tưng bưng đến chiều tối mịt mù, làm thế nào để khi chiều về đến nhà sau khi tắm rửa, ăn uống xong chỉ c̣n cần quay lăng ra ngủ, ngủ ngon lành v́ mệt, ngủ ngon lành v́ phải lấy sức “cày cấy” cho ngày mai, ngủ không cần mộng mị chiêm bao, những giấc chiêm bao h́nh ảnh một thời nơi quê cũ. Hoặc thoảng ngược lại cần chiêm bao, th́ phải chiêm bao nợ tiền nhà, tiền gas, tiền điện thoại và lỉnh kỉnh những thứ phải trang trải của cuộc đời, như gởi tiền về quê nhà giúp đở người thân, tiền chắt chiu dành dụm sao để mai kia mốt nọ “vinh quy bái tổ “ trở về dù không vơng lộng cũng áo gấm phủ người xênh xoang….Ôi, cuộc đời lưu vong phần lớn là thế đó, mọi người ai cũng biết, nhưng có mấy ai biết mà chẳng thích một lần chúi đầu vào để xem hư thực ra sao, như cô gái xuân th́ biết có chồng là mang gông vào cổ vậy mà vẫn hân hoan cười trong giờ phút kư giấy lảnh nợ đời.
Và chàng, Hoài công tử của vùng Tôn Đản – Khánh hội, cái xóm nghèo nhưng thảnh thơi sống đời b́nh dị, chắc có lẻ chỉ có chàng không thích đời b́nh dị đó nên dù chẳng khổ sở ǵ với đồng lương trung b́nh của một tư chức tại Sở Công nghiệp TP, chẳng vướng bận chuyện vợ con, mẹ cha có anh chị chàng gồng gánh, tất cả cũng chưa đủ để thuyết phục chàng bỏ giấc mơ hải ngoại khi nh́n những tấm h́nh rực rở của bè bạn, thân nhân từ nứoc ngoài gửi về. Và cuối cùng, trong đợt tuyển người đi lao động tại Tiệp năm 1987, chàng đă t́m cách ở lại không về khi hết hạn định và vượt trốn sang Tây Âu, vất vả từ Pháp sang Đức để sau gần năm, sáu năm xuôi ngược chàng đă dừng chân tại Ư khi t́m đuợc một việc làm cố định tại một xưởng sản xuất bánh ngọt. Xưởng làm bánh ngọt nhưng cuộc sống nơi đây cũng chẳng ngọt ngào ǵ, Hoài đă phải ngậm đắng nuốt cay trước những áp lực, hống hách của những tên cai thợ khinh người, kỳ thị . Ngày ngày hai buổi cứ gậm nhắm bánh ḿ thịt nguội hay những miếng pizza (bánh nướng của ư) khô khan, những tô ḿ gói nhàm chán và chàng bỗng tiếc nhớ bàn ăn ấm cúng cạnh mẹ cha với chén đủa khua lách cách, tô canh nóng, dĩa thịt xào………ly nước trà nóng sau buổi ăn, nhớ day dứt, nhớ điên khùng đến độ một đôi lúc chàng tự ngạc nhiên khi thấy t́nh quê hương đang trổi dậy trong chàng qua nổi nhớ v́ những món ăn đó. Nhưng cái khổ v́ nhớ mùi vị quê hương có lẻ cũng ít ray rứt chàng hơn cái khổ v́ cô đơn dù vẫn ở giữa chốn đông người. Chung quanh chàng, bè bạn đồng cảnh ngộ cũng không ít, nhưng t́m được một thằng bạn da vàng mũi tẹt, biết nghe và nói tiếng "Anamit" (việt) nơi đây thật khó hơn chuyện t́m vàng đáy biển. Mấy năm đầu, Hoài may mắn t́m mướn được một căn hộ nhỏ ngăn nắp chung với một người bạn người Sicile miền nam Ư. Cuộc sống tha phương của đôi bạn cũng đủ vui qua ngày tháng lạc loài nhưng bạn chàng bỗng nhận được tin cha mất, phải trở về quê để gồng gánh chuyện đất đai của người cha để lại, thế là chàng phải sống đơn lẻ một ḿnh từ đó. Số vốn tiếng Y’ ít ỏi của chàng chỉ đủ để đổi trao chuyện làm việc, chuyện b́nh thường, đôi khi muốn ghi danh đi học lại nhưng suốt ngày quần quật với công việc, chàng c̣n thời gian đâu để học với hành. Chàng thèm làm sao được tào lao với những người bạn ngoại chủng của chàng bằng ngôn ngữ quê hương như thèm những buổi cơm có dĩa rau thơm, chén nứoc mắm mặn ṃi. . Chàng dành dụm tiền mua một máy hi-fi củ đủ để nghe những băng nhựa, những dĩa CD nhạc Việt, những bài Vọng Cổ đậm đà, thỉnh thoảng chàng hát nghêu ngao một ḿnh những bài nhạc xa xưa, đôi khi chàng nghe ḷng chùn xuống giữa tiếng hát ngây ngô của chính ḿnh. Th́ ra, nổi nhớ c̣n nằm trong tiếng nói, trong điệu nhạc, lời ca, và trong cả những h́nh ảnh Việt Nam trên sách báo.
Chiều Giáng sinh năm ngoái, chàng đă hội họp cùng đám bạn của Arvin, nhưng giữa chốn đông người đó, tiếng A Rập vang vang bốn phía, giữa nơi ồn ào đó chàng bỗng như người đứng giữa sa mạc lạc loài, cái lạc loài trong khác biệt ngôn ngữ, thức ăn. Và đêm Noel năm ấy chàng đă ra về trước khi chuông nhà thờ ngân vang báo hiệu giờ Chúa ra đời. Trên đường về không có tuyết rơi như những những đêm đông trước, nhưng gió buốt thổi cắt da, người bên ngoài không đông đầy như phố thị Việt nam khuya đêm 24 tháng chạp, thiên hạ giờ đó đang nâng ly, cạn chén quần tụ bên gia đ́nh, có ai lang thang như chàng đâu. Trên xe buưt về nhà chỉ có chàng và ông tài xế đang chờ giờ đổi ca, trống vắng khắp mọi nơi như trống vắng trong hồn chàng. Về đến nhà, chàng không buồn thay quần áo, mở máy hi-fi, nghe băng nhạc Trịnh công Sơn, từ đầu đến cuối là cả một thời dĩ vảng, dĩ vảng của quê nhà, dỉ văng của chàng. Không chịu đựng nổi, Hoài tắt máy, nằm dật xuống giừơng, nhắm mắt bắt buộc một giấc ngủ t́m quên. Nhưng ai bảo con người làm chủ được chính ḿnh người đó nối dối v́ đêm hôm đó Hoài đă không tự bắt ḿnh ngủ được. Nhắm mắt lại để thấy rơ ràng hơn mà thôi, thấy rơ sự cô đơn của chàng, thấy rơ nhành trúc phương nam không vươn mạnh được với phong thổ trời tây. Trong cái rơ ràng đó, Hoài nghe nước mắt từng giọt lăn dài, nước mắt của một thằng con trai đă từng bôn ba băng ngàn, vượt biển, lăn lộn tứ phương. Chàng trở thành một đứa con nít để nhớ mẹ cha, anh chị và đàn cháu nhỏ, nhớ cô bồ cùng sở đang ngóng đợi chàng về để làm lể giao bôi, không biết Phượng của chàng có chờ nổi những lời hứa hẹn mông lung của chàng để đừng sang bờ bến khác hay không. Ngày thường sự mệt nhọc đem giấc ngủ đến với chàng như một liều thuốc ngủ, nhưng đêm ấy, đêm Giáng sinh lạnh lùng, giấc ngủ chợt trở thành xa lạ để chàng trăn trở như một con sâu đang dẩy dụa giữa chất muối mặn kinh người. Trổi ḿnh ngồi bật dậy, chàng với tay cầm lấy máy điện thoại quay số gọi về gia đ́nh. Nửa ṿng trái đất, trọn nội nhớ nhung, cách biệt sáu múi giờ bên kia quê nhà, tất cả được nối liền bởi đường dây điên thoại, có lẻ trong những khám phá tiến bộ của khoa học trong giây phút đó đối với chàng phương tiện truyền thông nầy đúng đầu trên mọi thứ. Nhưng buổi điện đàm rồi cũng chấm dứt, tiếng nói của mẹ cha, anh chị và mấy đứa cháu làm chàng khốn khổ nhớ nhung thêm. Và chàng đă vật vả như vậy suốt đêm, những h́nh ảnh liên hoan đêm Giáng Sinh trên TV cũng không làm chàng khuây khỏa được, đúng là một đêm hoảng loạn v́ cô đơn. Măi gần sáng chàng mới chập chờn đi vào giấc ngủ và tỉnh giấc vào gần giữa trưa ngày hôm sau. Muốn ra ngoài đổi không khí nhưng chẳng biết phải đi đâu, thân nhân chẳng có, bạn bè quen thân cũng không, chỉ có đám bạn Trung đông, A Rập chàng đă chạy trốn chiều hôm qua, giờ nầy chắc họ c̣n đang lăn kềnh ngủ chưa thức dậy, vả lại chàng cũng sợ và chán những nặc nồng trong căn pḥng của nhóm bạn ô tạp đó. Chàng lại phải chịu đựng sự hoang vắng như thế thêm suốt hai ngày tiếp nối trong khi chờ đợi lịch tŕnh làm việc b́nh thường trở lại. Mùa Giáng sinh năm đó đúng là mùa cực h́nh của chàng, và chàng tự nhủ phải t́m cách tránh t́nh trạng như vậy vào mùa lể năm sau.
Thời gian qua không đợi ai hối thúc, nhanh với tuổi đời trên vai người nhân thế và chậm với những ước mộng chờ trông, thấm thoát mà một năm đă trôi qua, nhanh hơn cả những ngày Hoài chờ lănh lương mỗi tháng và hôm nay đêm Giáng sinh lại đến. Hoài tần ngần nh́n theo bóng Arvin đang xa dần ngoài cổng Xí Nghiệp, nửa muốn đổi ư chạy theo để nhận lời quần tụ cùng đám cư dân A Rập tối nay, nửa sợ những hổn loạn trong căn pḥng nộc nằng mùi khói thuốc, mùi mồ hôi của những người bạn ô tạp đó. Thay đổi quần áo công nhân xong xuôi chàng lửng thửng bước ra khỏi cổng. Trời mùa đông ngày dài đêm ngắn, tiết mùa đông là tiết lạnh cho những cặp nhân t́nh quyện rủ vào nhau, là tiết cho bếp nồng sưởi ấm t́nh gia đ́nh trong đêm buốt giá. Chàng không có t́nh nhân cũng chẳng có gia đ́nh, bè bạn đúng nghĩa th́ xa xôi muôn dặm. Hoài rùng ḿnh khi một cơn gió thoảng qua, có lẻ v́ lạnh mà cũng có lẻ v́ nhớ đến sự khổ sở của đêm Giáng sinh năm trước. Bước chậm, chàng để tự do cho tâm trí hướng dẩn đôi chân, không bắt buộc chúng phải đến bến xe buưt về nhà như thường lệ, chiều nay chàng muốn làm kẻ lang thang ngoài đường hơn cô đơn trong căn nhà đơn chiếc lạnh.
Phố xá chiều 24 Noel nhộn nhịp người đi, vội vàng hối hả để về nhà trước buổi lễ khuya . Đèn hoa khắp chốn lập ḷe muôn sắc, tin khí tượng cho biết năm nay tuyết sẽ không đến như đêm chúa ra đời. Từ nhiều năm nay, khí hậu trái đất đổi thay khá rơ nét, con người đang tự hủy hoại hành tinh của ḿnh bằng cách gia tăng sự ô nhiễm khắp nơi, khoa học càng tiến bộ, vật chất văn minh càng đi xa th́ đời sống con ngưới càng trở nên mong manh hơn với sự run rẩy chết dần ṃn của quả địa cầu. Tuyết không rơi, nhưng trời trở gió lạnh lẽo, Hoài kéo cao cổ áo choàng mùa đông rồi rảo bước đi những bước chân vô định. Mặt trời mùa đông đi ngủ sớm, chưa 6 giờ chiều bóng tối đă bao trùm vạn vật, hoa đèn lại càng rực rỡ hơn trên phố thị. Sàig̣n giờ nầy chắc nhộn nhịp chẳng khác nơi đây,có khi c̣n hơn thế nửa dù Sàig̣n không phải là nơi có đa số giáo dân, nhưng dân Sàig̣n phóng khoáng,cái phóng khoáng dễ chịu của người miền Nam cởi mở, dễ chấp nhận, dễ ḥa đồng. Nhà chàng không theo đạo Chúa, nhưng sống ở châu Âu mấy năm dài tự dưng chàng thấy như đó là ngày lễ của chính ḿnh, không phải v́ tôn giáo mà v́ h́nh ảnh quây quần ấm cúng cùng người thân, bè bạn trong đêm giữa bàn ăn, bên ngọn nến chập chùng, bên những gói quà muôn sắc. Phải chi giờ nầy gia đ́nh chàng hoặc Phượng có mặt nơi đây, chàng sẽ mua cho những người thân yêu đó những món quà với tất cả tháng lương tháng thứ mười ba trong năm của chàng để nói với họ rằng chàng cần và yêu họ biết bao nhiêu. Nhưng tất cả đang ở xa chàng nửa ṿng trái đất, tiền trong túi áo hảy c̣n nguyên mà t́nh thương sao xa vạn dặm. Chàng chao đảo mấy năm trường để kiếm tiền mà quên mất rằng cuộc sống nầy tiền không phải là chúa tể vạn năng, c̣n có những thứ khác vô h́nh và muôn ngàn lần giá trị hơn.
Hảy c̣n sớm chán để trở về nhà một ḿnh, loanh quanh thêm nửa tiếng ngoài trời, Hoài bước vào một rạp chiếu bóng đang chiếu một phim giả tưởng. Con người chưa hẳn hài ḷng với thực tế của các phát minh họ đă t́m ra được, họ đang mơ ước một thế giới khác siêu việt hơn, một thế giới mà trái tim và khối óc nhân loại được thay thế bằng những máy robot tân kỳ thượng đẳng, người hóa thú và thú hoà đồng với người. Phim X-Files đưa người hành tinh gia nhập địa cầu trong lúc chàng chưa gia nhập nỗi cuộc sống con người ngay tại chính quả địa cầu của chàng, thật mĩa mai làm sao. Hoài rời rạp chiếu bóng khi cơn đói đang mời gọi bao tử chàng. Về nhà bây giờ chắc cũng chỉ spaghetti luộc (ḿ ư) với sốt cà chua, thôi lang thang thêm chút nửa để đừng thấy căn pḥng ghẻ lạnh của chàng. Một quán bar bên đường hảy c̣n lưa thưa khách gần đó, chàng đẩy cửa bước vào, kêu một tô súp nóng, một dỉa xà lách với vài lát thịt nguội, một chai nước lạnh rồi nhâm nhi vừa ăn vừa ngó người qua lại bên ngoài khung kính, không có ai trong đó quen thuộc để chàng vẩy tay chào. Một đôi nam nữ bàn trước mặt chàng đang đứng dậy rời quán, có lẻ đây là buổi hẹn cuối mùa của một cặp t́nh nhân ngoài định ước gia đ́nh nên phải gặp gỡ nhau tại đây rồi sau đó ai về nhà nấy để lo cho buổi tiệc giữa đêm. Buổi ăn nhạt nhẻo cuối cùng rồi cũng xong, Hoài móc túi trả tiền rồi đến trứoc máy play station đặt ở góc pḥng cuối quán, chàng cần phải làm cài ǵ đó để đừng về nhà sớm mới được, cái tṛ chơi điện tử nầy tương đối khá dễ chịu và ít ra cũng làm chàng quên thế sự trong vài tiếng đồng hồ.
Chàng có thể quên thời gian trong tṛ chơi khoảnh khắc đó, nhưng cô thu ngân và anh bồi bàn lại ngóng ngóng nhớ giờ về. C̣n đang say sưa theo dơi những biến chuyển của tṛ chơi Hoàng bỗng nghe anh bồi bàn cất tiếng bên tai :
Thưa ông, đă đến giờ đóng cửa.
Hoài giật ḿng ngẩng đầu lên, nh́n kim đồng hồ trên tường trước mặt, đă mười một giờ rưởi khuya, hôm nay quán đóng cửa sớm hơn thường lệ. Hoài kết thúc tṛ chơi và nh́n quanh, một ư nghỉ vừa thoáng qua trong chiếc đầu đang đặc quánh của chàng. Ngoài đường lúc đó thưa người qua lại, một vài chiếc xe thỉnh thoảng chạy vụt ngang, trong quán chỉ c̣n cô thu ngân đang tính sổ đóng máy cuối ngày và anh bồi bàn đang sắp xếp bàn ghế. Hoài tần ngần bước chậm về quầy thu ngân, nhưng không đến trước mặt cô thu ngân mà ṿng ra sau quầy để đến sát bên cô. Cô thu ngân khá xinh xắn với mái tóc cắt ngắn gọn kiểu con trai, mặt bầu bỉnh dễ thương, áo thun thời trang cao khỏi rốn, cổ sâu khiêu khích. Cô ngạc nhiên thấy Hoài đến sát bên cô, chưa kịp cất tiếng hỏi chàng muốn ǵ th́ chàng đă nhanh nhẹn ôm choàng lấy cô và thô bạo đặt môi lên vùng trủng sâu với viền ngực cao mời gọi. Cô gái hốt hoảng nhanh tay đóng két tiền, dẩy dụa kêu cứu. Anh bồi pḥng quay lại, chạy nhanh đến bên máy điện thoại quay số kêu cảnh sát trong lúc cô thu ngân vừa với tay chụp được một dĩa đựng tiền thối trên quày và đập mạnh vào đầu Hoài. Chàng choáng váng buông cô gái ra cười hài ḷng khi thấy anh bồi pḥng gài khóa cửa ra vào và chạy đến với chiếc ghế trên tay.
Hơn nửa giờ sau đó Hoài ngồi trong pḥng Cảnh sát khu vực, đầu quấn băng trắng sau khi từ bịnh viện ra. Người cảnh sát trực lấy khẩu cung và hỏi lư do hành động của chàng. Hoài nói như đọc một trang tiểu thuyết :
Tôi không phải là tên vô loại, tôi có nhà cửa, công ăn việc làm đàng hoàng, nhưng không có gia đ́nh thân nhân gần gủi, cả bạn bè cũng không, tôi sợ cô đơn. Tôi muốn t́m người bậu bạn đêm nay, các ông cũng đang v́ công tác phải tạm xa gia đ́nh trong khoảnh khắc nầy. T́m cách vào được đây, có các ông bên cạnh, ít ra đêm nay cũng không hẳn là một đêm Giáng sinh buồn. Chúng ta cùng chuẩn bị mừng Chúa ra đời chứ?
Giữa đôi mắt tṛn xoe của nhân viên cảnh sát, không đợi ông ta đáp lời, Hoài ch́a tay ra :
Buon Natale (Chúc mừng Giáng sinh).
