Cái Giá Phải Trả

Chiều 23 tháng 11 (1967)



Quả đồi 875 đã bị quân Mỹ chiếm. Tôi viết những dòng ghi nhớ này trên chiếc máy bay đang chở chúng tôi từ Pleiku về Sài Gòn. Tôi viết một cách miễn cưỡng vì tôi không muốn ghi nhớ lại, và tôi tin rằng không một ai muốn nhớ lại nó. Rồi đầu óc tôi trở nên hỗn loạn, mọi sự đã xảy ra một cách quá chóng vánh. Trong một nháy mắt bỗng xuất hiện tay trung úy ngu ngốc hai tay vỗ vỗ và tuyên bố: “Trực thăng đã sẵn sàng, vùng điểm nóng, vùng điểm nóng” Cứ như là đang rao tặng vé đi nhà hát không mất tiền. Ngay lập tức một dãy dài xếp hàng dọc theo đường băng, và trong khi những chiếc trực thăng cất cánh, từ ngọn đồi bốc lên những làn khói đen; đó là trận ném napalm lần cuối để hạn chế thấp nhất sự chống cự của quân Bắc Việt. Không một ai nói với ai nửa lời, Mazure trông bộ mặt sa sầm, căng thẳng, gần như ác độc. Những chiếc trực thăng hạ cánh ngay bên cạnh nơi xảy ra cuộc thảm sát, điểm tập trung các lính bộ binh và quân nhảy dù của quân lực 173 airborn. Ở đấy thậm chí cũng không một ai cất tiếng, tất cả đều có cái nhìn cạn ráo của kẻ chịu khuất phục. Hai giờ trước đó cha đạo Roy Peters, người thay thế cha Waters đã làm lễ cầu nguyện. Đã có rất nhiều lính tham dự. Nơi đây vẫn còn đầy những băng dẻ đẫm máu, những hộc đựng thuốc men trống rỗng, thùng đạn ám đen, những mũ cối thủng lỗ chỗ tận bên trong. Jack Russell của hãng NBC là người duy nhất cố gắng đi một vòng xung quanh để đặt câu hỏi và luôn là một câu hỏi duy nhất: “Có ai cho rằng sự việc này có đáng làm không?”. Đại đa số trả lời: “Đáng làm, tại vì chúng tôi đã bị thiệt hại quá nhiều nhân mạng, cần phải chiếm được cái đồi chết tiệt này”. Những lính khác thì trả lời một câu ngắn gọn: “Không” và họ không nói thêm một lời nào khác. Một người lính da đen trả lời không hề ngẩng mặt lên: “Hãy để cho tôi yên, tôi không cần bất cứ một cái gì nữa, đến cái chết tôi cũng không cần”. Rồi bất thình lình một tiếng gào man rợ cất lên: “Giờ thì tôi muốn các người hãy đến ngọn đồi kia mà bắt lũ chó con ấy đi”. Tất cả đều nhẩy dựng cả lên, họ bắt đầu leo lên trực thăng. Diễn biến như vậy một cách êm thấm trong vòng năm phút giống như người ta leo lên núi. Thế rồi một tiếng còi rú, rồi một tiếng nữa, và cánh cửa địa ngục được mở toang. Hỏa tiễn, những phát súng cối, lựu đạn, một thác lửa lăn từ trên xuống và càng lăn cuốn tròn xuống càng lan rộng, tỏa khắp, chia thành hàng ngàn thác lửa khác lẫn trong tiếng gào thét. Tất cả đều gào hét. Người thì hét: “Tiến lên, tiến lên !”. Ai đó lại gào: “Cáng đâu, cáng đâu !”. Kẻ khác lại thét chửi thề độc địa. Một phát hỏa tiễn rơi trúng vào anh lính da đen đã nói: “Hãy để cho tôi yên, tôi không cần thiết bất cứ một cái gì nữa, đến cái chết tôi cũng bất cần”. Anh ta đã biến mất chỉ còn để lại một chiếc giầy. Một phát hỏa tiễn khác rơi trúng vào một anh lính tóc đỏ, và anh ta biến mất không còn để lại đến cả một chiếc giầy, chỉ thấy một vài vết máu nâu nâu ngấm trên áo của Mazure. Chính là anh lính đã hỏi tôi: “Chị ơi, ở trên ấy tình hình xấu lắm à ?”. Và tôi đã trả lời cậu ta: “Không đâu anh lính à, không đâu. Hôm nay yên tĩnh đấy, rồi sẽ thấy”. Cuộc tấn công đã kéo dài 60 phút và hình như là người đã đến đầu tiên trên đỉnh ngọn đồi ấy là Eurate Kazikas, một cô gái làm nghề nhiếp ảnh. Vấn đề là ở trên ngọn đồi không có một bóng ai cả, lính Bắc Việt đã rút quân từ đêm trước, đem đi theo cả xác tử sĩ cuối cùng. Khi quân Mỹ đến được đỉnh đồi họ chỉ thấy có một cảnh như nguyên thủy, đá sỏi, thân cây đốt cháy, những mảnh cơ thể người. “Thưa chỉ huy”, người phụ trách truyền tin nói với viên chỉ huy, “từ căn cứ họ hỏi chúng ta về con số tổng kết tử sĩ của Bắc Việt”.
“Trả lời là tôi có thể cho biết con số tử vong của quân lính ta”, viên chỉ huy đáp, “con số đó là 158”.
Hay là 258 ? Tôi cũng không nhớ rõ, tôi sẽ phải hỏi lại Mazure, lúc này anh ta đang ngủ bên cạnh trong chiếc áo thấm máu, và thỉnh thoảng anh ta lại bị giật mình. Tôi cũng muốn được ngủ nhưng không phải ở đây. Tôi ước ao được ngủ trên một cái giường. Tôi ước ao được tắm. Tôi ước ao được cởi bỏ bộ quân phục trên người này đi.

Châu Loan Phạm Người dịch Tác giả : Nhà báo Oriana Fallaci