Mail Contact Home

Gửi cho bạn bè trang báo này

Sưu tầm Trích dịch
Phóng sự



we shall overcome
Chúng ta sẽ chiến thắng

Lời bài hát


>> Tại sao Sir? No sir!

Khi những G.I. chống chiến tranh VN

 

Tôi Đến Việt Nam Trong Lửa Đạn


Phản Ứng Của Loan

 
 



CHƯƠNG BỐN




Sáng 9 Tháng Hai(1968)

Cho đến cả giữa chúng tôi vở kịch cũng pha trộn mầu sắc bi kịch. Tối qua, trong khi người ta bàn luận về trường hợp của Mazure, Việt cộng đă bắn chết hai nhà báo. Chuyện xảy ra ở Chợ Lớn. Đó là Kim Huynh Kuk, nhà báo thường trực của Corea Times từ Hồng Kông và Park Ro Yu, đại diện tờ báo của sứ quán Triều tiên ở Sài G̣n. Sự việc này được thông báo bởi Vơ Thanh Sơn, một người Việt làm cho CBS đă may mắn thoát chết. Sự việc như sau, Kim vừa đến từ Hồng Kông theo đường Bangkok, anh ta muốn được biết mọi sự xảy ra sao ở Chợ Lớn nên đă đi t́m Park Ro Yu, một bạn đồng nghiệp cũ, để yêu cầu ông này đưa anh ta đi v́ Yu biết rành mạch Chợ Lớn. Thế là họ cùng đi, giống như tôi và Mazure đă làm, giống như tất cả những người khác. Và thế là người ta đă bắt họ. Người ta đưa họ vào trong một căn nhà nơi đă có bốn người dân thường cũng bị bắt và giữ họ ở đó cả ngày để tra vấn. Vào khoảng bẩy giờ tối một sĩ quan việt cộng tới cùng một tốp. Viên sĩ quan ra lệnh cho bẩy người đi ra ngoài và trói tay họ vào sau lưng. Sau đó bắt họ đi bộ khoảng một tiếng đồng hồ về phía khu đua ngựa. Tới trường đua, người sĩ quan Việt cộng bắt họ đứng vào chân tường, rồi đọc bản xử tử và người lính thi hành bắn đă nhả một tràng đạn. Tràng đạn đă không bắn trúng Sơn v́ anh ta đă ngă vật xuống nằm đó giả chết. Sau đó người sĩ quan việt cộng tới gần từng người chết một để bắn một phát đạn cuối cùng vào từng xác chết, nhưng, cùng lúc đó khi anh ta đang sắp sửa bắn Sơn, một chiếc trực thăng Mỹ bay đến là thấp. Người sĩ quan liền bỏ chạy cùng tốp. Sơn liền nhỏm dậy chạy về phía kho xăng, anh ta ẩn nấp trong đó. Trong kho ấy vào sáng nay một chiếc xe tuần tra Mỹ đă t́m thấy anh ta.
Tôi biết có một cái ǵ đó không hợp lư lắm trong sự việc kể lại của Sơn. Ví dụ như một phát đạn cuối không bỏ sót đă không bắn do trực thăng là sát. Nhưng mà cho dù thế nào nữa, Kim và Park đă chết và từ trước chưa từng xảy ra việc Việt cộng bắn chết nhà báo. Chưa bao giờ xảy ra từ khi bắt đầu cuộc chiến tranh ở Việt Nam. Bất kỳ ai đă bị bắt được thả ra đều không mảy may bị xây xát: sự việc này có chiều hướng như một sự chống trả lại người Triều tiên. Có một sự căm ghét thật sự người Triều tiên. Nhất là ở Chợ Lớn, sau sự việc này khoảng một tuần trước. Và tôi thấy chán chường viết kể lại nó. Tuy vậy, một tuần trước đây, ở Chợ Lớn, quân Triều tiên đă tóm một cậu bé Việt nam v́ cậu đă chui vào lán trại của họ để ăn trộm đồ ăn. Họ bắt cậu bé và trong hai mươi tư tiếng đồng hồ đă làm cho cậu bé chết. Bằng cách nào? Bằng cách nhét cậu bé vào một cái cột rỗng. Tôi đă viết đúng như vậy: nhét vào trong một cái cột. Cậu bé chỉ có tám tuổi.

Trời ơi, tại sao con người lại có thể làm như vậy được.

Con người với hai cánh tay, hai đôi chân và một trái tim.

Con người b́nh thường, đầu óc sáng suốt. Một điều tương tự xảy ra trong thời đại của ḥa b́nh và thế giới phản đối sự tàn bạo: có sự can thiệp của ṭa án, của các cha đạo, của các bác sĩ tâm thần. Một điều tương tự xảy ra trong thời kỳ của chiến tranh và không có ai quan tâm, không có ai kiện ṭa hay kêu gọi các cha đạo, các bác sĩ tâm thần. Không một ai nói một lời đó là đồ điên, đó là đồ giết người. Và con người lên mặt trăng, và con người chữa bệnh ung thư và con người tự hào làm người chứ không phải làm cây cối hoặc con vật. Có những lúc tôi chỉ c̣n muốn được sinh ra làm cây cối hoặc con vật.
Buổi tối. Tôi đang nói như vậy th́ có ba người cảnh sát Việt Nam đi vào hỏi về Mazure. Anh ta có mặt ở đây, họ đưa cho anh ta một tờ giấy có chữ kư của tướng Loan. Lệnh trục xuất. Phải thi hành trong năm ngày. Mazure méo xệch môi trong một nụ cười buồn bă và đem tờ giấy đó tới François, anh này ngay lập tức đưa mắt nh́n chữ kư của Loan, rồi lầm bầm nghiến răng “đồ con chó” và yêu cầu Mazure đến trung tâm cảnh sát để thử xin một lệnh hoăn. Trong khi đó anh ta sẽ t́m tướng Kỳ để xin lệnh hủy bỏ. Tôi đi cùng với Mazure. Cũng những người cảnh sát ấy đưa chúng tôi đi, trên xe gíp. Họ có vẻ lịch thiệp nhưng vừa tới trung tâm cảnh sát sự lịch thiệp đă biến mất. Người tiếp chúng tôi đầu tiên là một cảnh sát mặc quần đùi: người to béo, đi chân đất, nhễ nhại mồ hôi. Người này ḍ xét chúng tôi như ḍ xét hai kẻ tội phạm rồi kéo xốc quần đùi lên và nhổ nước bọt xuống đất, tay tḥ găi găi trong quần đùi và đẩy chúng tôi về phía một cái bàn, sau cái bàn là một bộ xương người có mặc quần áo bằng da sần sùi đang ngồi. Bất động như một bộ xương khung, người này chằm chằm nh́n chúng tôi với con mắt nguội lạnh, ai biết được từ bao nhiêu ngh́n ống hít thuốc phiện, và chỉ có một dấu hiệu của sự sống là từ hai bàn tay run run. Không hề ngừng, run lật bật. Để cho đỡ run người này nắm chặt hai bàn tay vào nhau nhưng không bớt được ǵ hết và kết quả là như gơ hạt dẻ trên bàn, tiếng kêu như mưa lộp bộp. Mazure đưa cho người này xem tờ giấy.
- Họ ra lệnh cho tôi phải ra khỏi Việt Nam trong năm ngày. Tôi muốn được kéo dài thời gian.
Bộ xương người im lặng, tiếp tục gơ hạt dẻ trên bàn.
- Đằng nào th́ sân bay đóng cửa và không một máy bay nào có thể cất cánh.
Bộ xương người im lặng, tiếp tục gơ hạt dẻ trên bàn.
- Ông là người có trách nhiệm trong văn pḥng ?
Đến đây th́ có một tiếng khe khẽ, hầu như không nghe thấy.
- Oui- Vâng
- Ông có hiểu cái mà tôi vừa nói không ?
- Oui.
- Tôi muốn được phép kéo dài thời gian.
- Oui.
- Ông không có câu nào khác để trả lời tôi sao ?
- Monsieur… tờ giấy này do ông tướng Loan kư, thưa ông. Tướng Loan sẽ t́m cho ông một chiếc máy bay, Monsieur.
Buổi tối c̣n lại tôi ngồi cùng Mazure. Không cần biết lệnh giới nghiêm chúng tôi cùng đi ăn tối ở Continental và ở đây chúng tôi gặp Catherine với bộ mặt thản nhiên. Không bao giờ tôi hiểu được cô gái này. Nh́n cô ta tự dưng thấy muốn bảo vệ cô ta: tóc cô ta vàng như vậy, người nhỏ bé, kiệt quệ. Rồi nh́n lại cô ta tự dưng thấy phải tự bảo vệ ḿnh: từ cô ta. Có lẽ từ đôi mắt của cô ta: lạnh lùng, ác độc. Có lẽ từ đôi bàn tay cô ta: nó to lớn, nổi cục, lúc nào cũng giơ thẳng về phía trước như móng vuốt của con đại bàng. Cô ta chưa bao giờ thấy sợ ư ? Mazure bảo là có: khi mà cô ta bị quân Bắc việt bắt. Cô ta khóc, và anh ta không tài nào làm cô ta b́nh tĩnh lại được. Thế nhưng quan sát cô ta tối nay không ai có thể tin được. Cô ta nói với Mazure với cái giọng người ta dùng khi nói với một bạn đồng nghiệp sắp đi nghỉ hai hoặc ba ngày.
- Bien, tốt. Vậy th́ anh đi Hồng Kông.
- Vâng, tôi nghĩ rằng họ sẽ đưa tôi đi Hồng Kông.
- Bien, nhưng không có máy bay.
- Tôi lo rằng họ sẽ t́m cho ra.
- Bien. C̣n sau khi tới Hồng Kông ?
- London, tôi giả thiết là như vậy. Nhà tôi ở London
- Bien. Khi nào tới London tôi sẽ gọi phôn cho anh.
C̣n tôi th́ không biết nói ǵ với Mazure, tôi thấy đau đớn trong ư nghĩ tại sao họ trục xuất anh ta như vậy. Anh ta là một người con trai tốt, Mazure. Khi người sĩ quan Bắc việt thả anh ta, Mazure tháo đồng hồ đưa cho anh ta và nói: làm kỷ niệm. Người sĩ quan Bắc việt không muốn cầm nó. Nhưng Mazure năn nỉ và đeo nó vào cổ tay anh ta: “nó sẽ đem may mắn cho ông”. Mazure mong muốn có mặt trong cuộc chiến tranh này. Anh ta tính ở lại đây một năm. Và bây giờ anh ta tiếp tục nhắc lại với một nụ cười lịch thiệp: “C’est fini le Việt Nam pour moi, c’est fini – Việt Nam thế là hết đối với tôi, thế là hết”.


Giây phút "nồng ấm" của ông Nguyễn Văn Thiệu
và tổng thống Mỹ Lyndon Johnson




10 tháng hai, chiều (1968)

Cả Chợ Lớn cũng đang bị đổ. Loan đă quyết định áp dụng cả ở Chợ Lớn phương pháp đă dùng ở Gia Định và quân Mỹ đă hỗ trợ gửi không biết bao nhiêu là máy bay chiến đấu. Suốt cả đêm những trận bom làm rung chuyển thành phố, thậm chí cả ở trung tâm các cửa kính bị nứt rạn. Đến rạng sáng tôi yêu cầu Juspao cho tôi lên một chiếc trực thăng để tôi có thể nh́n rơ được hậu quả của sự thể này. Ít ra một nửa Chợ Lớn bị san bằng: đến cả đường xá cũng không c̣n nhận ra. Nơi mà trước đây là đường phố, giờ chỉ thấy nhô ra mặt đất cháy đen và váng cặn dầu. Chẳng phải Stalingrad, chẳng phải Berlin: mà Hiroscima, là số không. Và trong những khu vực c̣n lại có cái ǵ đấy như lửa bốc. Những ngọn lửa tận thế nuốt chửng những căn nhà, những kho hàng, những túp lều cắm trên sông. Có những đoạn sông không c̣n là nước, mà là lửa. Và trong không khí hơi nóng không thể chịu được đến nỗi có thể làm xoắn cả lông mi. Việt cộng sẽ làm thế nào để bền bỉ tranh đấu được ?
Chiếc trực thăng trong có tôi đang đi sục sạo t́m Việt cộng, và v́ thế máy bay sà thấp. Có một lúc người phi công nh́n thấy một tốp người đang chạy đă cho máy bay hạ thấp xuống nữa. Người phụ trách súng liên thanh cúi gập người xuống khẩu súng. Nhưng anh ta không thể bắn được v́ cột khói nuốt chửng ngay chúng tôi làm cho chúng tôi bị quáng. Người phi công liền cho máy bay tăng độ cao, và lầu bầu chửi rủa, ho hắng, mặt sạm đen v́ khói, rồi để tự an ủi anh ta nói: “Họ sẽ không đi xa được. Tối qua tôi đă thực hiện được một phi vụ tốt. A good job. A real good job”. Một điều tuyệt diệu hơn cả là phần c̣n lại của thế giới phản đối những cuộc ném bom ở miền Bắc: ở Hà Nội, Hải Pḥng. Phần c̣n lại của thế giới gào thét chống bom nguyên tử. Thật giả dối. Thậm chí cả bao nhiêu bom napalm loại 750 kg mỗi quả, hoặc 100 quả bom “loại thường” từ 1000 kg mỗi quả, sức hủy diệt của nó không bằng một quả bom nguyên tử. Em có biết rằng bao nhiêu sinh mạng đă chết, trong mười ngày này, chỉ riêng ở Sài G̣n ? Mười ngàn. Họ bắt đầu chôn cất những xác chết. Theo lệnh của Bộ Y tế. Trong cái hố chôn chung. Những thi thể không nhận diện, họ gọi như vậy tại v́ những xác chết không có họ có tên. Những bạn bè, họ hàng của những người chết sẽ không bao giờ t́m thấy họ nữa. Họ đă chết hai lần. Hàng ngh́n lần. Họ là những gesu mới của quả đất.
Hầu hết những hố chôn chung nằm ở vùng ngoại thành, nơi mà đă xảy ra và vẫn c̣n xảy ra chiến trận khốc liệt hơn. Nó cũng không thể nh́n thấy được, v́ sau khi các hố được lấp đầy đất, những xe thiết giáp lăn bánh đè lên: để làm bằng khu đất. Những hố khác nằm trong nghĩa địa, nhất là ở Chí Ḥa, trong khu Lê Văn Duyệt. Tôi đă đến đó, sau khi đi ṿng lượn trên trực thăng. Những chiếc xe tải chở xác người cứ mười phút, hai mươi phút lại tới: những xe cào đất không kịp đào. Những chiếc xe chở tới nơi, đuôi xe đậu sát ở đầu ŕa của hố, thành sau xe được mở bật ra, và rào rào những xác chết đă bị biến dạng, nát rữa, cháy rụi bị hất xuống, xác nọ chồng lên xác kia, một cách hỗn độn. Và cái mùi hôi thối. Thật là hôi thối, giờ vẫn c̣n ngấm vào người tôi. Tôi đă tắm, đă gội tóc,đă thay quần áo, nhưng mùi hôi thối ở đây: bên trong mũi, bên trong óc.
Chỉ một chút nữa tôi sẽ đi xem những người tị nạn: họ bắt đầu tản mác cả từ Chợ Lớn. Họ tập trung ở những quảng trường, dồn nén, sợ hăi, trông họ như đàn cừu. Những người phụ trách trong chính quyền t́m cách sắp xếp họ, phân chia họ vào các trường học và các bệnh viện, và người ta phân phát cho họ những tấm b́a trên có đề: “Những tai họa của chúng ta là do Việt cộng gây ra”. Họ dựa những tấm b́a này trên đống đồ với cái nh́n căm giận bất ngờ. Có lẽ Marcel đă có lư khi giăi bày với tôi về nhận thức của anh ta về chủ nghĩa Mác. Marcel cho rằng cuộc nổi dậy dịp Tết không nhằm để chiếm những doanh trại mà để thức tỉnh dân chúng đă bị tê cứng trong sự hờ hững thờ ơ. Dân chúng đă quá mệt mỏi v́ chiến tranh, anh ta nói, nên họ không đứng về phía này mà cũng không về phía kia và cũng không phản ứng với cả sự thù ghét. Dựa vào sự chống trả của Loan, của những trận bom rơi, của cuộc tàn sát, FLN – Mặt Trận Dân Tộc Giải Phóng đă muốn gây lại cho họ khả năng biết thù ghét. Giờ đây sự căm ghét thúc đẩy những người thờ ơ đến một sự lựa chọn, và sự lựa chọn sẽ không rơi vào ai đă phá hủy nhà của họ và giết con cái của họ. Có lẽ. Trên đường trở về từ nghĩa địa Chí Ḥa, tôi tạt qua hiệu may nơi đang sửa bộ quân phục của tôi từ ba tháng. Người thợ may đă nhận ra tôi. Ông ta nh́n xung quanh để kiểm tra xem có ai nghe thấy không và rồi ông ta nói một điều mà tôi không ngờ tới.
- Chúng tôi đă có một cái Tết hay. Một cái Tết tuyệt hay.
- Cái Tết tiếp tục ở Chợ Lớn – tôi trả lời để chắc chắn rằng đă hiểu rơ lời ông ta nói.
Và ông ta nhắm nghiền một con mắt.
- Oui, Madame. C̣n một cái Tết thật hay ở Chợ Lớn. Một cái Tết tuyệt hay.
Nghe nói là trong thành phố xảy ra hai trường hợp bị điên và bệnh dịch phát triển. Nguyên do từ những xác chết, từ nước trong nhiều khu bị ô nhiễm. Từ những rác rưởi chất cao như núi. Nó quan trọng không ? Tôi không biết. Tôi đă đánh mất sự cân bằng về tất cả.
Buổi tối. Tôi ở chỗ xem những người chạy loạn khi những tay cảnh sát của Loan trở lại Ṭa báo Pháp. Họ lại t́m gặp Mazure và đă yêu cầu anh ta phải dời đi trong ṿng một tiếng. Mazure phản đối nói rằng như vậy là bất hợp pháp. Không làm ǵ được hết. Anh ta chỉ kịp có thời gian gọi điện cho François và cho đưa về nhà để lấy một cái vali. Từ đó họ đi ra sân bay. Xung quanh Tân Sơn Nhất cuộc chiến vẫn tiếp tục, đường băng đóng, nhưng một chiếc máy bay của Air Việt Nam đang đợi. Một chiếc máy bay rỗng không tất cả cho Mazure, người đă có tội v́ đă viết sự thật. Mazure tái nhợt, thần kinh của François căng thẳng đến mức anh ta đă không c̣n biết ǵ nữa và đă bợp một người Mỹ. Người đó đă tỏ ra oai hùng ǵ chăng. Tối nay, sự buồn bă và không khí chán chường bao trùm. François cắn móng tay, xé giấy bằng răng, và không nói với bất cứ ai. Nhưng tôi biết anh ta nghĩ về cái ǵ. Anh ta nghĩ rằng nếu như anh ta yêu cầu Loan, việc trục xuất sẽ không xảy ra. Loan đă chờ đợi anh ta. Loan đă kư tờ giấy này v́ lẽ đó. Và anh ta đă không đến t́m. Anh ta đă chọn việc mất Mazure c̣n hơn là nh́n mặt Loan, là nắm bắt bàn tay của ông ta ch́a ra.
Bất ngờ anh ta phá vỡ sự im lặng.
- Cô có biết tối qua ông ta đă làm ǵ không ?
Không cần phải hỏi anh ta “ai ?”.
- Không, tôi không biết.
- Ông ta bắt sáu nhà báo. Nửa tiếng sau khi lệnh giới nghiêm phát ra.
- Ông ta làm trực tiếp à ?
- Ông ta làm trực tiếp. Ông ta đi qua đó bằng xe gíp. Ông ta nhảy phốc xuống với khẩu tiểu liên trong tay và đưa họ tới trung tâm cảnh sát. Ông ta bắt họ đứng xếp thẳng hàng trên vỉa hè và đă giữ họ suốt cả đêm.
- Ông ta say à ?
- Không. Đó là Loan.


>> Ông Thiệu lên tivi tuyên bố từ chức và chửi Mỹ là "một đồng minh vô nhân đạo với những hành động vô nhân đạo"

Ông Thiệu đă chuyển 16 tấn vàng sang Mỹ?

Châu Loan Phạm
Người dịch

Tác giả : Nhà báo Oriana Fallaci

 
 
 


Ghi rơ nguồn "yeuvietnam.com" khi bạn phát hành lại thông tin từ website này

<< GIAO KÈO >>