Trốn Napalm

Hai chiếc A37 đã sẵn sàng, với những quả bom đã cài vào. Trông chúng có vẻ được cấu tạo bằng bom chứ không bằng gì khác. Những trái bom được cài dưới hai cánh máy bay: mỗi bên cánh cài hai quả bom napalm loại bảy trăm năm mươi kí và một quả bom thường nặng năm trăm kí. Những trái bom napalm dài khoảng ba mét, với đường kính nửa mét, chúng hầu như chạm xuống đường băng. Điểm thấp nhất giữa chúng và đường băng là một khoảng cách độ 10 xăngtimét. Gần đến nỗi làm ta chợt nghĩ rằng với sự chuyển động đầu tiên của máy bay chúng sẽ chạm xuống mặt đất và nổ tung.
- Ồ, không nguy hiểm đâu. - Andy lịch thiệp nói.
Chúng tôi trèo vào buồng lái, rồi ngồi vào ghế. Hai chiếc ghế sát cạnh nhau, ghế tôi ngồi ở bên phải còn ghế anh ta ở bên trái. Chúng tôi cài chặt dây an toàn, thắt chặt dù, chúng tôi đội mũ bay và sửa lại ống thở trên miệng. Tôi cảm thấy mình thật nực cười: thật may là không có ai đang nhìn tôi.
Rồi tôi nghĩ: một ngày đẹp trời, một ngày đẹp trời nhất chưa từng thấy ở Việt Nam, sao họ lại giết người trong một ngày như vậy.
Có tiếng gì đó lạo xạo trong mũ bay
- Có nghe tiếng tôi không ? Do you read me ?
- Yes sir. Có, thưa ông.
- Mục tiêu tới là vùng nam Mỹ Tho. Cần phải tiêu diệt bộ phận còn lại của Việt cộng và chuẩn bị một vùng cho máy bay hạ cánh.
- Vâng thưa ông.
- Nếu chúng ta bị trúng đạn, tôi sẽ cố lái máy bay theo chiều ngang, khi tôi giơ tay ra hiệu thì bà hãy nhảy xuống trước. Tôi sẽ tìm cách nhảy theo bà ngay sau đó, OK ?
- OK.
- Nếu như chúng ta bị lạc nhau, bà đừng lo. Người phi công hôm qua đã được cứu trong vòng chưa đầy mười phút.
- Hôm qua ?
- Đúng, chúng tôi đã bị thiệt hại hai chiếc máy bay trong phi vụ trước. Một chiếc hôm qua và một chiếc hôm kia. Thế nhưng một phi công đã thoát chết.
- Còn người kia ?
- Người kia không.
Anh ta liếc mắt nhìn đôi giày của tôi rồi bắt đầu mở máy. Tiếng máy nổ ầm, những quả bom napalm treo đung đưa, đường băng vùn vụt lướt qua và thóang chốc chúng tôi đã ở trên bầu trời xanh biếc.
- Đẹp chứ hả ?
- Vâng, đại úy.
- Tôi thích chiếc máy bay này. người phi công ngồi trong chiếc máy bay này có cảm giác như ngồi lái trong chiếc Ferrari. Bà có nghe nói đến YAT37 không ?
- Không.
- Ồ, nó còn hoàn hảo hơn. Bà biết không, nó có thể thực hiện phi vụ chỉ với một động cơ. Giả thiết rằng một động cơ bị hỏng lúc cất cánh, nó vẫn cất cánh bình thường như không có gì xảy ra.
- A thế hả ?
- Chiếc A37 tuy vậy cũng gần như chiếc YAT37.
Anh ta trở nên hoạt bát, anh ta thay đổi giọng nói và không còn có vẻ gì xa vời. Và ở đâu đó, ở phía nam Mỹ Tho, một tốp việt cộng mệt mỏi đang theo dõi bầu trời. Trong chờ đợi.
- Đại úy, cần bao nhiêu lâu để tới … tới mục tiêu ?
- Khoảng ba mươi phút.
Còn ba mươi phút nữa là họ sẽ chết. Hoặc chúng tôi sẽ chết. Hoặc chúng tôi hoặc họ cùng chết.
Ba mươi phút nữa là hết, và bầu trời xanh biếc, và Martell đang bay bên cạnh lắc lắc bàn tay. Ba mươi phút kéo dài bao lâu ?
Không kéo dài bao lâu.
Chỉ một thoáng chúng tôi đã bay trên mục tiêu, và Andy nói: “Chúng ta đã tới nơi”. Tất cả đã xảy ra thật nhanh. Máy bay bổ nhào xuống, lao thẳng vững vàng trong không trung, hay đúng hơn về hướng các cây cối đang trở nên càng to lớn, càng gần sát hơn, lúc này tôi có thể phân biệt được đâu là cành cây, đâu là lá cây, chúng hút chúng tôi về phía chúng, chúng rin rít đâm lao về phía chúng tôi, hay là tiếng rin rít của bom, phía bên phải tôi một trái bom rơi xuống, anh ta đã ấn nút thả bom và trái bom lao xuống cùng chúng tôi, song song với chúng tôi, nó dài ngoằng, đen kịt: napalm ! Tôi nhìn thấy nó rồi tôi không còn nhìn thấy nó. Nó biến mất trong khi các cây cối như đang cản chúng tôi lại, rồi tôi cảm thấy bị giật lại, một cảm giác hẫng nhẹ dễ chịu, cú bổ nhào đã hết, các cây cối cũng đã biến mất, nhưng thay thế vào đấy là một sức nặng vô hình, một sức nặng không chống cự được, bầu trời xanh đã đổ xuống, sao nặng nề, càng thêm nặng nề, dường như đang đè bẹp chúng tôi, khiến chúng tôi bất động bằng cách bịt mắt chúng tôi, trói tay, đầu óc không còn nghĩ gì khác ngoài ý nghĩ: ối trời ơi, chưa bao giờ có thể tưởng tượng bầu trời nặng như thế, ối trời ơi, làm cách nào để trời trở nên nhẹ đi. Trời đã trở nên nhẹ đi khi Andy reo lên với giọng mừng rỡ:
- Tuyệt vời ! Bà đã chịu đựng được rất tốt, giỏi lắm ! Trong chín giây chúng ta đã hạ thấp độ cao từ ba ngàn mét tới hai trăm mét, chúng ta đã làm số sáu ngược và bà đã chịu được !
- Cảm ơn, đại úy.
- Bà nhìn thấy chứ ? Bà có bị mất hướng nhìn không ?
- Không, đại úy.
- Lần tới bà hãy thít bụng vào, và lên gân cánh tay thật mạnh. Rồi ấn cái nút đỏ ở bên phải. Khí oxy nguyên chất đó. Hãy thở bằng oxy nguyên chất.
- Vâng, đại úy.
Về napalm đã thả anh ta không có một lời.
- Thế nào tốt chứ, đại úy ?
- Dĩ nhiên rồi, nó đã rơi trúng như một em bé gái ngoan ngoãn. Bà có nhìn thấy cột khói đen dưới đó không ? Bây giờ đến lượt Martell.
Martell cũng bổ nhào xuống, một điểm xanh trong bầu trời xanh, anh ta đã thả bom.
Cả bom của Martell cũng đã rơi xuống ở đúng điểm cần phải rơi, khói đen bốc cao lên. Và Martell bay ngược vút lên cao, một chấm xanh trong bầu trời xanh, một con bướm vô tình. Hãy cho tôi biết, Nguyễn Văn Sâm, anh cảm nhận gì khi nhìn những người ấy chết. Tôi cảm nhận gì, tôi nghĩ người phi công Mỹ chắc là có cảm nhận sau khi đã nhấn thả một quả bom. Sự khác nhau là ở chỗ sau đó anh ta bay đi khỏi và không nhìn thấy cái mà anh ta đã gây ra. Ai đã nói với tôi cũng một điều ấy vào nhiều năm trước đây nhỉ ? À, đúng rồi: một nhà du hành vũ trụ, Wally Schirra. Hôm đó ở Cape Kenedy trong khi kể về Triều Tiên. “Chúng tôi những người phi công giết người không cần bẩn tay, không cần bẩn mắt, không cần bẩn gì hết”.
Không gì hết ?
- Chú ý máy bay lại lao xuống – Andy nói – lần này tôi ấn nút thả từ phía bên tôi.
Máy bay thả bom lần thứ hai. Rồi lần thứ ba. Rồi lần thứ tư, lần thứ năm và lần thứ sáu. Mỗi lần máy bay lao xuống từ độ cao ba nghìn mét tới hai trăm mét trong vòng chín giây, trong cái cảm giác không bay vọt lại lên cao được nữa và lao tới tận sát mặt đất đâm toác một lỗ hổng và nằm lại tại đó, trong sự khổ sở vì được thoát chết nhưng lại bị đè bẹp bởi bầu trời, bị mù bởi bầu trời. Lần thứ hai tôi đã sợ. Tôi nhận ra là những người Việt cộng xả súng bắn và tôi chỉ muốn tháo chạy: nhưng chạy đi đâu. Trên mặt đất còn chạy trốn được, còn ẩn nấp được, còn trong thân máy bay thì bị mắc kẹt ở đó không có lối thoát. Lần thứ ba tôi đành chấp nhận và chỉ lo theo dõi không để mất khoảnh khắc khi Andy ấn nút bom: lại thả từ phía của tôi. Tôi không bỏ sót một sự việc nào; tôi quan sát tất cả. Anh ta ấn một cái nút, thế là quả bom rùng mình lúc lắc, rồi nó nhẹ nhàng tách ra khỏi thân máy bay và lơ lửng ở đấy, rồi chúi về phía trước và rơi xuống cùng chúng tôi cho đến khi chúng tôi bay ngóc thẳng lên cao. Lần thứ tư, lần thứ năm, lần thứ sáu thì tôi đã thành quen. Tôi có thể quan sát cuộc diễu hành với một vẻ thản nhiên, và cuộc diễu hành này được bao gồm cả những bóng người chạy tháo từ hầm trú ẩn, từ hào rào bao bọc bằng những bao tải cát, họ vùng vẫy những cánh tay để tìm cách thoát khỏi những ngọn lửa, và ai đó bị chìm lỉm trong đống lửa. Tôi sẽ nói dối nếu như tôi bảo rằng tôi đã có một cảm giác tội lỗi, hay thương hại. Tôi đã quá lo lắng và cầu mong rằng Andy sẽ làm cái mà phải làm, phải giết để không bị giết: tôi không có thì giờ để khóc cho họ. Tôi không muốn. Chỉ khi đã ở trên ba nghìn mét, khi mà tôi biết là đã an toàn, và nhìn thấy Martell đang bổ nhào xuống, lúc đó tôi mới cảm thấy một cái đau khó diễn tả, khó diễn tả cũng như cái đau bị kim đâm. Cái kim đó không phải là sự nhận thức tốt của tôi, đó là một lòng mong muốn tri thức của sự nhận thức.
- Đại úy, chúng ta đã xong nhiệm vụ rồi à ?
- Ồ, chưa ! Bây giờ chúng ta lại bay thấp xuống để giải quyết những khẩu liên thanh của họ. Bà thấy không ?
Buổi tối.
Tôi đã bỏ không viết hôm nay, tại vì tôi đã bị loạn tim. Không bị nặng, chỉ hơi bị nghẹt tim, tim đập dồn: bác sĩ bảo là sẽ chóng qua khỏi, đó là do sáng nay tôi bị ảnh hưởng của sức ép. Theo ý ông, trước khi ngồi máy bay bổ nhào, tôi cần phải được kiểm tra điện tim. “A ! Những người Mỹ ! Những người Mỹ !”. Ông ta nói đi nói lại. “Họ chỉ lo nghĩ về giầy đi, họ không nghĩ gì tới quả tim !” Ông ta là một bác sĩ người Pháp.
Tuy vậy rồi cũng qua, giờ đây, tôi viết tiếp từ điểm tôi đang bỏ dở. Xem nào, tôi phải hiểu rằng tôi đã cảm thấy gì khi Andy thông báo chúng tôi sẽ lại phải bay nhào xuống lần thứ bảy. À đây, trước hết tôi cho rằng tôi đã có một cảm giác bất lực hoàn toàn. Sau đó giống như một sự kích thích, một sự thích thú điên rồ đối mặt với cái chết. Thực vậy tôi hiểu rõ ý nghĩ của việc bay bổ nhào xuống phía tràng liên thanh: có nghĩa là tự biến hóa mình thành một mục tiêu bất động để mình bị bắn trúng một cách quá dễ dàng, đối diện với một sự thách đố tột đỉnh. Thế rồi, thì đây tôi không biết nữa. Có lẽ tôi đã cảm thấy như bị kim đâm. Có lẽ.
- Ê, lần này chắc sẽ gay cấn đây. Bà cầu Chúa đi – Andy mỉm cười.
- Trong hai mươi giây tới ông sẽ là Chúa của tôi – tôi đáp lại anh ta.
Và chúng tôi bổ nhào xuống.
Trong khi chúng tôi bổ nhào xuống tôi đã nhìn thấy họ rất rõ. Họ không nhiều, chỉ khoảng năm hoặc sáu người. Họ mặc bộ đồ màu kaki giống như những người chết ở Đắc tô, họ nhỏ bé, giống như những người chết ở ở Đắc tô, và họ không đội mũ cối, giống như những người chết ở Đắc tô. Họ tụ tập thành một tốp, hai người giữ súng liên thanh còn mấy người kia giữ súng trường, hình như thế, họ đang chờ chúng tôi. Dừng lại. Tôi nhớ là lúc ấy tôi đã tự hỏi với sự can đảm nào cần phải có để họ chờ đợi với một chiếc máy bay đang lao thẳng về phía mình. Và tôi đã rất khâm phục họ. Họ chưa bắn vội. Sau đó họ đã nhả đạn. Tất cả những tia đạn nhoang nhoáng lao lên về phía chúng tôi, lúc đầu thì hợp nhau lại sau đó thì tách ra. Và lúc đó tôi đã hết khâm phục họ và tôi đã ghét họ. Và trong sự căm ghét ấy tôi đã thầm cảm ơn Thượng đế mà tôi đã thay thế bằng Andy, tôi đã bảo anh ta: Thượng đế phù hộ cho Andy giết họ. Rồi cùng lúc tôi cầu xin trong bài cầu nguyện đáng xấu hổ, tôi đã nhận ra rằng Andy đang bắn xuống. Anh ta tựa ngón trỏ trên một cái nút đỏ và từ họng súng 7,62 của anh ta toé ra những ánh sáng giống như dòng ánh sáng đang chạy lên về phía chúng tôi. Một Việt cộng cầm súng ngã nhào xuống. Rồi đến lượt người Việt cộng với khẩu liên thanh. Rồi cả những khác cùng một lúc. Và cứ mỗi một cái chết tôi cảm thấy nhẹ nhàng, đúng hơn một vui thú, và tôi không cần biết rằng người ta cũng là một con người. Một con người mà một tiếng trước hay một tiếng sau đó tôi đã có thể ở cùng một phía. Tôi không cần biết đến cả việc chịu đựng quá sức khi bay vút lại trên cao, bị chèn nghén trong bóng tối vì độ áp suất lên cao và tôi vừa bị nén ép vừa bị mù. Tôi không cần biết đến cả việc phải bổ nhào xuống lần thứ tám để kiểm tra xem họ đã chết thật chưa, để cuối cùng nhận được những lời chúc mừng của một Andy chiến thắng, vinh quang.
- Thật tuyệt vời hoàn hảo ! Gần như số tám lần này ! Giỏi, giỏi lắm !
Trên đường băng rất nhiều người chờ đón chúng tôi. Khi chúng tôi leo xuống họ nhiệt liệt chúc tụng chúng tôi và họ phất phất những cái túi ni lông sạch bong của tôi: để chú ý rằng tôi đã không hề bị ói mửa. Andy lại trở nên nhút nhát với giọng nói mơ hồ và cặp mắt hiền lành: trong anh ta không có gì có thể cho thấy là một người đã từng giết Việt cộng một cách thản nhiên. Chúng tôi đi uống một ly càphê và tôi hỏi anh ta đã bao lần thường đi những phi vụ như vậy, anh ta trả lời: “Trung bình hai lần mỗi ngày”. Rồi anh ta kể cho tôi rằng anh ta đã gia nhập Air Force vào năm 1962 và đã tình nguyện đến Việt Nam vào đầu năm 1967. Rồi anh ta bảo tôi là em trai anh ta Wally, hai mươi ba tuổi, đang ở Pleiku trong bộ binh đoàn số 40, tội nghiệp Wally. “Cậu ta sẽ làm gì. Đối với tôi, bùn đất của chiến hào tôi không thích. Tôi thích ngủ trên một chiếc giường sạch sẽ”.
- Đại úy, tại sao ông lại đến Việt Nam ?
- Tôi đã biết rằng tôi sẽ bay trên chiếc A37 và được lương bổng hậu hĩnh. Hai trăm sáu mươi lăm đô la hàng tháng chưa kể thu nhập thêm. Mỗi phi vụ họ trả tôi thêm tiền phụ trội.
- Còn cái chết ông không nghĩ tới à ?
- Cái chết không làm tôi phiền toái, nó là một phần trong công việc hàng ngày của tôi, là một phần trong cuộc sống của tôi.
- Cái chết của ông hay là cái chết của những người khác ?
- Cùng là một thứ. Trong chiến tranh cái chết là vô hình chung.
Martell hòa nhập với chúng tôi và chúng tôi cùng uống ly càphê thứ hai. Martell nguyên là người Canada, đã từng ở Triều Tiên và đến Việt Nam được một năm rưỡi: anh ta tình nguyện.
- Thượng úy, sao lại tình nguyện ?
- Tại vì thể nào rồi họ cũng gửi tôi đi. Đi tình nguyện tôi được lĩnh lương cao hơn.
- Thế ông không nghĩ tới cái chết à ?
- Ai nghĩ tới nó, ở trên đó ? Người ta làm việc, bà hiểu chứ ?
- Thượng úy, ông làm việc gì sau khi ở Triều Tiên và trước khi đến Việt Nam ?
- Tôi đã làm công nhân ở một nhà máy may áo nịt ngực. Tôi đứng máy và cắt nịt ngực.
Còn tôi thì ở đây trong phòng của khách sạn Astor ở đường Tự Do, với quả tim bị đập loạn và viết nhật ký trong cái ngày mà tôi đã tham gia giết đi sáu con người. Ngoài việc giết người chúng tôi còn phá hủy ba hầm trú ẩn và bốn tháp bảo vệ. Nó đã được viết ở đây trên tờ chứng nhận mà Andy đã giao cho tôi: “Đây là bản sao giấy chứng nhận …”. Nó đã được viết là chúng tôi đã đạt tới gần điểm 8g, đến mức tôi có thể chứng minh cho các người bạn du hành vũ trụ để tự hào về mình. Tôi đã được đề cao tại Tòa báo chí Pháp và Mazure đã chúc mừng tôi với một nụ cười trang trọng, còn Moroldo thì gần như phát ghen: “Tôi cũng muốn được thử”. Chỉ có François là không nói gì hết. Trong cách đánh giá cuộc sống và con người của anh ta, một bên là những người can đảm và một bên là những người đáng khinh. Sự giỏi giang của tôi không là gì.
- Hừm. Tôi lấy làm tiếc cho việc sáng nay. Nhưng mà đôi ủng ấy làm tôi lo ít thôi.
- Tôi biết, François.
- Có đúng là Andy đã làm nghề cắt áo nịt phụ nữ không, hả ?
- Không phải Andy, người kia.
- Và cứ mỗi phi vụ người ta trả cho họ tiền phụ trội, có đúng không ?
- Đúng.
- Còn cô có tin là trong nhận thức của anh ta một người con trai tử tế sẽ không bao giờ bị bứt rứt bởi cái nghề mà anh ta làm, là giết người bằng cách ấy không gây cảm giác gì, không gì hết.
- Vâng, thực ra tôi đã hơi ngây thơ mà chờ đợi một sự ngược lại.
- Hừm, một thời tôi cũng ngây thơ. Khi mà tôi làm phóng viên thường trú chiến tranh ở Triều Tiên, tại vì lúc đó tôi đã quá trẻ. Nó đã xảy ra một sự việc như vậy lại đúng ở Triều Tiên. Mục tiêu là một nhóm người bắc Triều Tiên. Andy đã giết hết trừ một người. Thế là anh ta lại bay bổ nhào xuống để truy tìm người ấy. Người ấy chạy giật lùi nhìn chúng tôi, một bàn tay che mặt, bàn tay kia giơ cao như muốn đẩy xa chúng tôi. Người ấy ngã xuống vì trúng quá nhiều đạn và khi chúng tôi quay trở về tôi hỏi Andy: Cậu có nhìn thấy người ấy tự bảo vệ mình như thế nào không ? Anh ta trả lời: “Ai ?” Anh ta cũng không còn nhận thấy ai nữa.
- Thế đấy.
- Anh ta đã hoàn thành nhiệm vụ. Đó là một công việc của anh ta.
Một công việc không mấy khó khăn. Đằng nào thì anh ta cũng được lên thiên đàng tại vì anh ta yêu vợ con và ngày chủ nhật anh ta hay đi lễ nhà thờ.
- Hẳn rồi.
- Có lúc tôi không còn muốn làm nhà báo nữa, tôi mong muốn làm luật sư. Cô biết không, tôi hay ước ao trở thành luật sư. Để tìm ra một bào chữa cho tất cả và tìm hiểu mọi nguyên nhân.